What is the meaning of ‘Transfer of Capital Asset’?

Transfer of Capital Asset ( Capital Asset चे हस्तांतरण)

सामान्यतः, हस्तांतरण(transfer) म्हणजे विक्री, पण Income-tax Law नुसार, Capital Asset संबंधात, “हस्तांतरण”(transfer) मध्ये खालील गोष्टी समाविष्ट आहेत :

1. मालमत्तेची विक्री, देवाणघेवाण किंवा मालमत्तेचा त्याग;
2. Capital Asset च्या संबंधात असलेले कोणतेही अधिकार नष्ट करणे;
3. मालमत्तेचे अनिवार्य संपादन (Compulsory acquisition)
4. Capital Asset चे stock-in-trade मध्ये रूपांतर (Conversion)
5. zero coupon bond ची Maturity किंवा redemption
6. part performance of the contract मध्ये खरेदीदारास स्थावर मालमत्तेचा ताबा देणे.उदाहरण: ‘A ‘ त्याच्या घराच्या विक्रीसाठी ₹1,00,000 मध्ये करार करतो. खरेदीदार ₹50,000 as part sale consideration म्हणून A ला देतो. A खरेदीदाराला मालमत्ता ताब्यात घेण्याचे पूर्ण अधिकार हस्तांतरित करतो कारण त्याला part sale consideration मिळाले आहे परंतु अशा हस्तांतरणाची नोंदणी(registration ) प्रलंबित आहे.                                IT ऍक्ट अंतर्गत, वरील व्यवहार हस्तांतरण (transfer ) म्हणून गणला जातो.
7. स्थावर मालमत्तेचे हस्तांतरण (किंवा स्थावर मालमत्तेचा आनंद घेण्यास सक्षम) करण्याचा प्रभाव असलेला कोणताही व्यवहार. {सामान्यत: बहुमजली इमारतींची नोंदणी(registration ) सहकारी संस्थांच्या(co-operative societies ) नावावर केली जाते आणि फ्लॅटचा मालक लाभार्थी मालक(beneficial owner ) बनतो. येथे, लाभार्थी मालक(beneficial owner ) Capital Gain साठी जबाबदार असेल.}

Capital Gain in case of transfer of capital asset by way of gift, will (Gift, will द्वारे (इच्छापत्राद्वारे) capital asset चे हस्तांतरण (transfer ) झाल्यास Capital Gain )

एखाद्या व्यक्तीने capital asset हस्तांतरित (transfer )केल्यास Capital gain होतो. Section 47 ‘हस्तांतरण’ (transfer ) च्या व्याख्येतून विविध व्यवहार वगळले आहेत त्यामुळे Section 47 अंतर्गत नमूद केलेले व्यवहार ‘हस्तांतरण'(transfer ) म्हणून मानले जात नाहीत आणि म्हणूनच, या व्यवहारांमुळे कोणताही Capital gain होणार नाही. gift (भेटवस्तू,), will (मृत्युपत्र),इत्यादीद्वारे capital asset चे हस्तांतरण (Transfer ) हे section 47मध्ये समाविष्ट असलेले काही मोठे व्यवहार आहेत. अशा प्रकारे, एखाद्या व्यक्तीने आपली capital asset इतर कोणत्याही व्यक्तीला gift दिली, तर मग भेटवस्तू देणाऱ्या व्यक्तीच्या हातात कोणताही capital gain होणार नाही.

Gift (भेटवस्तू),will (इच्छापत्र) इत्यादींद्वारे capital asset प्राप्त करणाऱ्या व्यक्तीने नंतर अशी मालमत्ता हस्तांतरित (transfers ) केल्यास,capital gain त्याच्या हातात येईल. Gift (भेटवस्तू),will (इच्छापत्र) इत्यादीद्वारे मालमत्ता प्राप्त करणाऱ्या व्यक्तीच्या हातात capital gains ची गणना करण्यासाठी विशेष तरतुदी तयार केल्या आहेत. अशा परिस्थितीत, capital asset च्या संपादनाची किंमत ( cost of acquisition) मागील मालकाच्या संपादनाची किंमत असेल आणि capital asset च्या period of holding चे calculation मागील मालकाने capital asset संपादन केल्याच्या तारखेपासून केली जाईल.